مونته سوری

همه والدین به این مسئله آگاه هستند که کودکانشان پس از عبور از سن سه سالگی باید علاوه بر آشنایی با دنیای جدید، راه و روش زندگی را نیز بیاموزند و با افراد جدیدی از همسالان خود برخورد کنند. اما تاکنون به این مسئله فکر کرده‌اید که کودکانتان تحت چه آموزش‌هایی باید قرار گیرند؟ روش مونته سوری یکی از پرطرفدارترین این روش‌ها بوده و قدمتی بیش از یک قرن دارد.

در این روش معلمان تلاش می‌کنند تا آموزش‌هایی براساس اصول حاکم بر رشد طبیعی و همچنین نیازهای فردی هر کودک را با توجه به بازی های گروهی و همچنین فعالیت های فردی برای کودکان فراهم آورند. این روزها روش مونته سوری در اکثر مدارس پیش دبستانی و مهد کودک های اکثر کشورها از جمله ایران در حال تدریس است.

روش مونته سوری از کجا آمد ؟

بنیان‌گذار روش مونته‌سوری دکتر ماریا مونته‌سوری است. او نخستین دختری بود که در ایتالیا پزشک شد.چون بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و بهداشتی حاضر به استخدام او نبودند ناچار شد سرپرستی یکی از مراکز کودکان معلول و بیمار را بپذیرد.

او در حین کار در آن مرکز متوجه برنامه‌های آموزشی و تربیتی کودکان شد و دریافت که فرصت آزاد برای تجربه کردن به آنان داده نمی‌شود. چون علاقه داشت در این زمینه کاری انجام دهد به دانشگاه بازگشت و در رشتهٔ تعلیم و تربیت و جامعه‌شناسی تحصیل کرد و با الگوها و روش‌های آموزشی آشنا شد. سپس به‌جای برنامه‌های آموزشیِ موجود، الگوی جدیدی برای بچه‌ها ارائه داد یعنی همان روش مونته‌سوری که امروز در مورد آن صحبت می‌کنیم.

مونته سوری یعنی چه ؟

مطمئنا این مسئله برای والدین اهمیت بسیار زیادی دارد که بدانند فلسفه آموزش مونته سوری چیست و مونته سوری یعنی چه ؟ اما قبل از هر چیزی در نظر داریم تا تعریف درست و کاملی از این روش آموزشی خدمت شما ارائه دهیم. مونته سوری روشی است که براساس یادگیری شناختی و برپایه ایجاد شناخت و یا تغییر در بینش‌هایی که از گذشته در ذهن کودک ایجاد شده، به وجود می‌آید.

قرار دادن بصیرت، کشف و حل مسائل و جریان درونی از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های مونته سوری محسوب می شود. در واقع در این روش هیچ نیازی به حفظ کردن مطالب از جانب کودکان نیست زیرا تنها با ایجاد انگیزه درونی مطالب مورد نظر به آنها آموزش داده می‌شود.

رویکرد آموزشی مونته سوری بر اساس صلح ،همکاری و احترام متقابل بنا شده است. در این روش آموزشی کودکان ۳ تا ۶ سال در ۵ محور اصلی آموزش می بینند.

1. Practical life زندگی عملی:شامل هماهنگی و رشد مهارت های حرکتی، مراقبت از خود، محیط زندگی و آداب و معاشرت اجتماعی  است. رسیدن به استقلال،  افزایش  توجه و تمرکز، مهارت های دست ورزی، آگاهی اجتماعی، مهارت های ارتباطی، افزایش عزت نفس، نظم، خود کنترلی و چالاکی از اهدافی است که کودک به صورت غیر مستقیم به آنها می رسد.
2. Sensorial education   مهارت­های حسی: آموزش و تربیت حواس – در این هدف آموزشی پرورش حس بینایی، شنوایی، چشایی، فضایی- هندسی به صورت عملی و با ابزارهای تخصصی انجام می شود.
3. Languege  زبان آموزی: آموزش آوا ورزی و الفبا ورزی نه تنها منجر به پرورش مهارت های گفتاری و افزایش خزانه ی لغات کودکان می شود، بلکه در قالب شعر، داستان و موسیقی باعث افزایش دامنه توجه و تمرکز دیداری و شنیداری در کودکان می شود. در کنار زبان آموزش زبان و ادبیات فارسی، آموزش زبان انگلیسی به صورت بازی، نمایش فیلم و کلیپ کودکان را برای ورود به دنیای زبان های خارجی آماده می‌کند.

4. Math  ریاضی: آموزش مفاهیم کیفی و کمی ریاضیات به کودکان قبل از سنین مدرسه باید به صورت کاملا عینی و عملی و با ابزار های قائل لمس به صورت غیر مستقیم انجام می شود. ریاضی با روش مونته سوری به کودکان امکان می دهد تا با آزادی عمل و اشتیاق به درک مفاهیم برسند.
5. Culture  فرهنگ: بخش مهمی از یادگیری کودکان در روش مونته سوری فرهنگ در قالب هنر، موسیقی، تاتر، علوم، جغرافی، تاریخ و نجوم است.

• هنر: آموزش نقاشی، کار دستی، سفال …نه تنها موجب افزایش مهارت های حسی – حرکتی ظریف و درشت و اشتیاق برای کسب تجربه های جدید می شود بلکه  کودکان در رشد زیباشناسی و تعالی روح انسانی ، شکوفایی خلاقیت توانا می شوند. تجربه های هنری بر افزایش  مهارت های زندگی، قدرت حل مساله، تفکر انتقادی،  و تصمیم گیری اثر مثبت می گذارد.
• موسیقی و بازی های ریتمیک: آشنایی با موسیقی، ریتم موجب تقویت هوش ، افزایش توجه و تمرکز دیداری و شنیداری، هماهنگی چشم و دست، حس تعادل ، تن آگاهی، حس جنبش، تقویت حس همکاری و تعامل با دوستان می شود.
• تئاتر و نمایش خلاق: با فراهم آوردن امکان تجربه و شناخت موقعیت های زندگی، حس اعتماد به نفس در کودکان تقویت می شود. مهارت های کلامی و فن بیان، همکاری و تعاون، حس بداهه پردازی ، شناخت کار جمعی و مسئولیت پذیری در کودکان پرورش می یابد.
• علوم: حواس پنجگانه به عنوان دروازه ای برای شناخت عناصر طبیعت، گیاهان، زندگی حیوانات،  آناتومی بدن انسان و… کودکان را در کشف و جستجو پیرامون دنیای خود علاقمند می کند.
• جغرافیا: همگام با فعالیت های حسی ، آشنایی با محیط زندگی، شهر و روستا ، کشور، قاره ، دریاها ، اقیانوس ها…کودکان کنجکاو می شوند اطلاعات بیشتری درباره ی کره زمین، وضعیت آب و هوا و تاثیر آن بر زندگی شان کسب کنند و متعهدانه در حفظ و نگهداری آن کوشا باشند.
• نجوم: آشنایی با فضا و کهکشان راه شیری، ستاره ها و سیارات ، مفاهیم شب و روز رویای کودکان را به کشف جهاتی بزرگتر هدایت می کند.

یکی از ویژگی های آموزشی دوره های مونته سوری ارتباط با خانواده های عزیز به ویژه مادران است.
در کارگاه های مادر و کودک، مادران با شرکت در کلاس درس می توانند ارتباط بهتری با کادر آموزشی برقرار کنند و با شیوه‌ های آموزشی مونته سوری آشنا شوند تا بتوانند در خانه این روش های کودک محور را استفاده کنند. ممنون از مادرانی که صمیمانه در کلاس های بچه ها شرکت می کنند و به ما انرژی می دهند.

دوره های آموزش به روش مونته سوری در موسسه فرهنگی هنری بسته نگار برای کودکان در دو گروه سنی ۳ و نیم تا ۶ سال در 6 ترم طراحی شده است . هر ترم آموزشی سه ماه و سه روز در هفته برگزار می شود.  بعد از گذراندن 3 ترم اول گواهی پیش دبستانی ( 1 ) و سه ترم دوم  گواهی پیش دبستانی (2 ) ارائه می شود. هر 3 ترم هر ساعت آموزشی توسط مربیان متخصص مونته سوری برگزار می شود.