ساز کالیمبا یک ساز کوچک و عجیب است که در دستهی خود صداهای تیغهای قرار دارد که این ساز از سازهای بومی آفریقا است. همچنین در مناطق سیبری برای موسیقی محلی خود از ساز کالیمبا و دیگر سازهای تیغهای استفاده میکنند.
نگهداری از ساز کالیمبا
- مراقب باشید که چوب ساز آسیب نبید چرا که در صورت آسیب شدید، سازتان غیر قابل استفاده خواهد بود.
- اکثر سازهای ایرانی و غربی، به رطوبت حساس هستند. کالیمبا نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ در نتیجه این ساز را تا حد امکان از رطوبت دور نگه دارید.
- به تیغه های ساز فشار زیادی وارد نکنید زیرا مقاومت خیلی بالایی ندارند.
برخی این ساز را با نام امبیرا یا پیانو انگشتی هم میشناسند. و از تیغههایی از جنس فلز یا … ساخته میشود. یک سر تیغه آزاد است و سر دیگر آن به ساز متصل میشود. نوازنده با ضربه زدن به انتهای آزاد تیغه توسط سر انگشتان خود، تیغه را مرتعش و صدا را تولید میکند. زیر تیغههای ساز یک جعبهی صوتی چوبی قرار گرفته است و روی جعبه سوراخهایی برای خروج صدا ایجاد شده است. در واقع در این ساز از نیروی مغناطیس و آهنربابرای تولید صدا استفاده میشود.
نکات جالب در مورد ساز کالیمبا
ساز کالیمبا که با نام پیانو شستی نیز شناخته میشود، سازی برخواسته از دل آفریقا میباشد. با وجود اینکه به تازگی زیاد نام این ساز را میشنویم، اما شاید جالب باشد که بدانید قدمت آن به هزاران سال میرسد.در ادامه این مطلب با نکات جالب ساز کالیمبا آشنا شوید.
آشنایی با نکات جالب ساز کالیمبا
وضعیت تیغه ها
به نوارهای فلزی روی کالیمبا تیغه گفته میشود که برای تولید صدا از آن استفاده میشود. با توجه به اینکه صدای حاصل از نواختن بر روی این تیغهها کم است اما می تواند جذابیت بالایی برای مخاطب داشته باشد .
جنس تیغه ها
بسته به مهارتی که در نواختن این ساز خواهید داشت از تبغه های مختلفی استفاده می شودولی بطور معمول این تیغهها از فلزاتی مانند : فولاد ضد زنگ، فولاد بازیافتی و فولاد فنر ساخته میشوند.
همچنین، اصطلاح “سنگ معدن” به فلز خام اطلاق میشود.
با این حال، معمولا تیغههای کالیمبا از جنس “سنگ آهن”، “فلز سنگ معدن” یا “سنگ فلز” ساخته می شوند.
اکثر کالیمباهای امروزی دارای ۱۷ تیغه هستند. برخی دیگر دارای ۱۰، ۱۲ یا ۱۵ تیغه میباشند.
ولی مدلهایی نیز با هفت یا هشت عدد تیغه ساخته میشوند که معمولاً برای نواختن آهنگهای معروف استفاده نمیشوند اما برای آرامش مناسب هستند.
سبک یا Style ساز کالیمبا توانسته در بین مخاطبان خود نظرات بسیار مثبتی را کسب نموده و به طور کل این ساز را جذاب و سرگرم کننده میدانند.
اما نکتهای که درباره کالیمبا حائز اهمیت است سبک ساخت آن است.
یکی از مواردی که می تواند نظر مخاطبان خود را جلب نماید شکل بدنه یا تیغههای متفاوت آن است و در واقع سبک آنها به حساب میآید که با توجه به سبک و متریالی که برای آن در نظر گرفته میشود تفاوت در صدا دهی را به دنبال دارد و صدادهی متفاوتی ارائه را میدهد.
جعبه های تشدید کننده
درجعبه های تشدید کننده به خصوص با تیغههای کمتر، حجم صدای بیشتری تولید میکنند. این در حالی است که کالیمباهایی با بدنه تو پر یا solid معمولاً صدای کمتری دارند.
همچنین به علت استفاده کمتر از چوب در کالیمباهای بدون حفره، معمولا وزن این مدلها کمتر و در نتیجه سبک تر است.
ولی اکثر کالیمباهای استاندارد امروزی با جعبه تشدید کننده صدا طراحی میشوند.
از مزایای قابل توجه در جعبههای تشدید کننده این است که به شما این امکان را میدهند که افکت “wah-wah” را که احتمالا هنگام نواختن کالیمبا شنیده اید انجام داده و با پوشاندن سوراخ های پشتی صدا ساز را تقویت کنید.
معرفی رایج ترین انواع چوب برای ساخت کالیمبا
بطور کلی جنس کالیمباها از چوب است، نوع چوب مورد استفاده در ساخت کالیمباها تاثیر اساسی بر صدا دهی ساز دارد.
بنابراین می توان گفت که هرچه چوب سخت تر باشد، این ساز طنین بیشتری خواهد داشت و دلیل آن این است که امواج صوتی به جای اینکه توسط چوب جذب شوند، بازتاب میشوند.
رایجترین چوب ها
در پایین برخی از رایجترین چوبهای استفاده شده را معرفی کردهایم. این چوبها بر اساس میزان سختی تخمین زده شده اند.
• چوب رزوود (۱۷۸۰)
• چوب صندل (۱۶۸۰)
• چوب افرا (۱۴۵۰)
• چوب بامبو (۱۳۸۰)
• چوب کوا (۱۱۷۰)
• چوب گردو (۱۰۱۰)
• چوب کافور (۹۵۰)
• چوب توس (۹۱۰)
• چوب ماهون (۸۰۰)
• چوب صنوبر (۷۰۰)